عربستان سعودی، قطر و مصر در میان 10 واردکننده برتر تسلیحات جهان

بر اساس گزارش جدید منتشر شده توسط موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، بیش از یک چهارم از 40 واردکننده برتر تسلیحات در سطح جهانی در سال های 2018 تا 2022 کشورهایی از خاورمیانه بوده اند. عربستان سعودی، قطر و مصر به طور خاص در بین 10 واردکننده برتر تسلیحات جهانی از سال 2018 تا 2022 طبقه بندی شده اند.

واردات تسلیحات توسط کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در این پنج سال در مجموع 8.8 درصد کمتر از دوره پنج ساله قبلی از 2013 تا 2017 بوده است و 54 درصد از کل صادرات تسلیحاتی به این کشورها به ایالات متحده اختصاص داشته است. بعد از امریکا، فرانسه، روسیه و ایتالیا به ترتیب با 12، 8.6 و 8.4درصد سهم، بزرگ ترین تامین کنندگان تسلیحات در منطقه بودند.

عربستان دومین واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان در 5 ساله مورده بررسی بوده و 9.6درصد از کل واردات تسلیحات به این کشور اختصاص داشته و پس از آن، هند با 11درصد، در رتبه دوم قرار گرفته است. پادشاهی سعودی اکثریت قریب به اتفاق، 78درصد، از واردات خود را از ایالات متحده دریافت کرده که تحویل 91 هواپیمای جنگی، صدها موشک تهاجمی زمینی و بیش از 20هزار بمب هدایت شونده را شامل می شده است. فرانسه و اسپانیا با تامین به ترتیب با 6.4 و 4.9درصد از تسلیحات وارداتی عربستان، دومین و سومین تامین‌کننده این کشور بودند.

قطر با در اختیار داشتن سهم 6.4درصدی از واردات تسلیحات جهانی، سومین واردکننده بزرگ سلاح در جهان قلمداد می شود. بزرگ ترین تامین کننده این کشور نیز ایالات متحده بوده که تامین کمتر از نیمی از واردات، 42درصد، را برعهده داشته است. پس از امریکا هم فرانسه با سهمی 29درصدی، و ایتالیا با سهمی 14درصدی، بزرگ ترین صادرکنندگان تسلیحات به این کشور واقع در حاشیه خلیج فارس بودند. قطر در پنج سال گذشته، 36 فروند هواپیمای جنگی از فرانسه، 36 فروند از بریتانیا و سه فروند ناوچه جنگی از ایتالیا وارد کرده است.

مصر از نظر واردات تسلیحات در دوره پنج ساله گذشته، با سهمی 4.5درصدی در جایگاه ششم در سطح جهانی قرار گرفت. تامین کننده اصلی آن روسیه با 34درصد و پس از آن ایتالیا و فرانسه هر دو با 19درصد بودند.

طبق یافته های موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، کشورهای مدیترانه شرقی مانند مصر بین سال های 2018 تا 2022 در نتیجه مناقشات دریایی مداوم، توانایی‌های دریایی خود را به طور قابل توجهی افزایش دادند.

مصر، اسرائیل و ترکیه تعدادی ناوچه از صادرکنندگان پیشرو تسلیحات اروپایی دریافت کرده اند و مصر اخیرا دو سفارش برای دریافت زیردریایی هایی از آلمان را به ثبت رسانده است که انتظار می رود آنها را تا پیش از پایان سال جاری میلادی دریافت کند.

ایالات متحده، بزرگ ترین صادرکننده تسلیحات در جهان، خود نیز یکی از 10 واردکننده برتر اسلحه در فهرست جهانی بوده و جایگاه دهم را به خود اختصاص داده است. امارات متحده عربی و کویت بلافاصله پس از ایالات متحده به ترتیب در جایگاه های یازدهم و دوازدهم قرار گرفتند. در هر دو مورد، امریکا تامین کننده اصلی تسلیحات دو کشور بود و سهمی 66درصد در واردات امارات و 78درصد در واردات کویت داشت.

بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، کشورهای خاورمیانه بیش از یک چهارم از 40 واردکننده برتر تسلیحات جهانی از سال 2018 تا 2022 را تشکیل داده اند.

در همین حال، ایران از سال 1993 تا کنون در قیاس با دیگر همسایگان خود در حاشیه خلیج فارس مقدار بسیار کمی تسلیحات وارد کرده و واردات آن در سال های 2018 تا 2022 نزدیک به صفر بوده است. ایران سال گذشته 24 فروند هواپیمای جنگی از روسیه سفارش داد که اولین خرید قابل توجه هواپیماهای جنگی آن از اوایل دهه 1990 تاکنون بود. هر دو کشور تحت تحریم های واردات و صادرات تسلیحات ایالات متحده و اروپا هستند.

کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از سال 2018 تا 2022 با دارا بودن بیش از 32درصد از سهم بازار، در بین 40 واردکننده بزرگ جهان قرار داشتند. رتبه بندی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر واردات تسلیحات در سطح جهانی در موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم از این قرار است:

• عربستان سعودی 9.6درصد
• قطر 6.4درصد
• مصر 4.5درصد
• امارات متحده عربی 2.7درصد
• کویت 2.4درصد
• اسرائیل 1.9درصد
• الجزایر 1.8درصد
• ترکیه 1.3درصد
• مغرب 0.8درصد
• اردن 0.5درصد
• بحرین 0.5درصد

اسرائیل بزرگ ترین صادرکننده تسلیحات خاورمیانه و شمال آفریقا بوده و با دارا بودن 2.3درصد از صادرات تسلیحات جهانی در سال های 2018 تا 2022 رده دهم را به خود اختصاص داده است. ترکیه با 1.1درصد صادرات در رتبه دوازدهم، امارات متحده عربی با 0.4درصد رتبه هجدهم و اردن با 0.2درصد در رده 25 صادرات تسلیحات جهانی قرار دارند.

در رابطه با ترکیه موسسه استکهلم از کاهش شدید صادرات تسلیحات ایالات متحده به این کشور متحد ناتو خبر داد. ترکیه در نتیجه بدتر شدن روابط دوجانبه، از هفتمین دریافت کننده بزرگ تسلیحات امریکا در سال های 2013 تا 2017، در سال های 2018 تا 2022 به بیست و هفتمین واردکننده تسلیحاتی از این کشور سقوط کرده است.

امریکا در سال 2019 ترکیه را به دلیل خرید سامانه موشکی اس 400 ساخت روسیه، از برنامه جت های جنگنده رادار گریز اف 35 خود حذف کرد. پیشنهاد ترکیه برای خرید جنگنده ها و کیت های نوسازی اف 16 نیز با نبردی دشوار در کنگره امریکا مواجه است.

در همین حال، موسسه استکهلم از افزایش صادرات تسلیحات ترکیه نسبت به دوره 2013 تا 2017 به میزان 69درصد خبر داده است.

طبق گزارش موسسه، سه صادرکننده عمده تسلیحات جهان ایالات متحده و روسیه و فرانسه بودند که به ترتیب، سهمی 40، 16 و 11 درصدی از بازار را در اختیار داشتند.