ایرج طهماسب سرمایه تلویزیون است؛ با توقعات سیاسی ویرانش نکنیم
ایرج طهماسب با فصل دوم مهمونی به تلویزیون بازگشته است.
انتقاد از شوخی ایرج طهماسب با جمله «خواهرم را گرفتن» در قسمت اول برنامه مهمونی شروع شد. در بخشی از قسمت اول «مهمونی» سیروس با بازی سهیل رهبر زارع در پاسخ به طهماسب که پرسید سال ۱۴۰۱ چه طور بود؟ گفت خوب بود، خواهرم را گرفتند. طهماسب که متعجب شده بود پرسید خواهرت را گرفتند؟! توی خیابان رفته بود؟! و سیروس جواب داد توی خیابان هم می‌رفت، سر کار هم می‌رفت. طهماسب پرسید کی گرفتش؟! و سیروس گفت پسری پیدا شد و گرفتنش! (یعنی ازدواج کرد.)
بسیاری از مخاطبین طهماسب شوخی او با آن چه در شش ماه گذشته در کشور گذشت را غیرقابل قبول خواندند. بخشی دیگر از بی‌اعتنایی او حیرت کردند. برخی دیگر نیز واکنش طهماسب را هنرمندانه و مناسب دانستند.
ما در ادامه پنج نکته درباره ایرج طهماسب و چهره‌های مشابه او را مرور می‌کنیم، پنج نکته‌ای که احتمالا کمک می‌کند تصویری درست‌تر از او داشته باشیم.
باید پذیرفت چهره‌هایی مثل ایرج طهماسب سیاستمدار نیستد؛ یعنی عموم چهره‌هایی مثل طهماسب دانش یا حتی آگاهی بیش از متوسط جامعه نسبت به سیاست، جامعه و اقتصاد ندارند. طهماسب حتما در زمینه برنامه سازی کودک چهره درخشان و توانمندی است ولی از نظر سیاسی احتمالا چندان دانش بیشتری از ما مردم عادی ندارد. در نتیجه اساسا نمی‌تواند چندان موضع عمیق و سیاستمدارانه‌ای بگیرد.واقعیت دوم این است ایرج طهماسب مثل بخش مهم از مردم جایی بین صفر و صد است؛ جایی در طیف طولانی خاکستری. او اساسا یا نمی‌خواهد یا نمی‌تواند صفر یا صد مطلق باشد. او آدمی است مثل بسیاری دیگر که خیلی شجاع نیست، خیلی هم ترسو نیست. اعتراض دارد، اما صدا ندارد. دنبال خیابان آمدن، داد زدن و این کارها نیست و کاری را که بهتر بلد است انجام می‌دهد.
ایرج طهماسب نه فرشته است و نه شیطان؛ او یک آدم معمولی است که هنری دارد و به واسطه این هنر شناخته می‌شود. نمی‌شود انتظار داشت او الزاما هم نظر ما باشد یا به شیوه‌ای که ما دوست داریم اظهار نظر کند.
ایرج طهماسب تا همین سال گذشته صفحه رسمی در اینستاگرام نداشت. احتمالا چندان کار کردن با این رسانه را نیز بلد نیست. بعید است مشاور رسانه‌ای ویژه‌ای به او بگوید با کجا مصاحبه کند یا نکند، چه بگوید و چه نگوید و جو جامعه را برایش ترسیم و تحلیل کند.طهماسب در صدا و سیما بال و پرگرفت و برنامه‌ساز خوب و مجری قابل توجهی است، اما احتمالا شناخت درستی از فضای رسانه‌ای و جامعه ندارد. با مدیوم‌های جدید خبررسانی هم غریبه است.
موضعگیری لازم است؟
به نیاز مخاطب پاسخ دادن ضروری است. موضع گرفتن درباره اتفاقات کشور از سوی چهره‌های برجسته هم خوب است. اما آیا به هر قیمتی باید موضع گرفت؟
گاهی محدودیت‌ها امکان موضعگیری درست را از ما می‌گیرد. گاهی هم فارغ از محدودیت‌ها ما بلد نیستیم موضع درستی بگیرید. در چنین شرایطی باید به آن ضرب المثل قدیمی رجوع کرد که به درستی گفته است: حرف زدن بلد نیستید، حرف نزدن هم بلد نیستید؟
سکوت بارها و بارها بهتر، قابل درک‌تر، کم ضررتر و احترام برانگیزتر از هر حرفی است. فارغ از محدودیت‌های مرسوم، شاید برنامه‌ای مثل مهمونی برنامه چندان مناسبی برای واکنش به اتفاقات شش ماه اخیر نباشد و ساختار برنامه اجازه واکنش درست و به جا را ندهد.
بت نسازیم؛ اما سرمایه را حفظ کنیم
ایرج طهماسب بت نیست و برنامه‌هایی هم که ساخته بی‌نقص نیست، اما حتما سرمایه این جامعه است. برنامه‌های طهماسب پر از «چاله و چوله» ی تربیتی است، به خصوص اگر با ارزش‌های تربیتی مدرن جامعه به آن نگاه کنیم. خود طهماسب هم بی‌عیب نیست.
ایرج طهماسب و برنامه‌هایش جای نقد بسیاری دارند؛ از ادبیات طهماسب با عروسک‌ها تا ظهور عروسکی مثل عروسک بچه حرف و نقد بسیار است، اما نباید طهماسب را ویران کرد. ویران کردن پی در پی سرمایه‌ها نتیجه‌ای جز صداوسیمای امروز ندارد؛ رسانه غول پیکری که بهترین سرمایه‌اش مهران رجبی، مهمان مهم شب عیدش ایرج ملکی و ویژه برنامه‌های افطارش نیمه تعطیل و کم رمق است
ارسال نظر