تنش بین ایروان و باکو بالا گرفت

روز گذشته (یکشنبه)، اولین تصویر از ایست بازرسی جمهوری آذربایجان در مرز ارمنستان در آغاز جاده لاچین-خان‌کندی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

خبرگزاری «ترند» در این خصوص گزارش کرد، واحد خدمات مرزی جمهوری آذربایجان به منظور جلوگیری از انتقال نیروی انسانی، مهمات، مین و سایر تجهیزات نظامی از ارمنستان برای گروه‌های مسلح غیرقانونی ارمنی در خاک جمهوری آذربایجان و به عنوان پاسخی مناسب به ایجاد یک ایست بازرسی توسط ارمنستان در مرز با جمهوری آذربایجان در ۲۲ آوریل در ورودی جاده لاچین - خان‌کندی برخلاف بیانیه سه جانبه ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰، در ۲۳ آوریل ساعت ۱۲:۰۰، واحد مرزی جمهوری آذربایجان یک ایست بازرسی در قلمروهای مستقل خود در مرز با ارمنستان در ابتدای جاده لاچین-خان کندی ایجاد کرد.

این اقدام باکو خشم مقام‌های ارمنستان را برانگیخت به طوریکه «آلن سیمونیان» رئیس پارلمان ارمنستان از کشورهای عضو سازمان ملل که دارای وظیفه حفظ امنیت بین‌الملل هستند درخواست کرد تا اقداماتی را انجام دهند تا مطابق آن‌، جمهوری آذربایجان موظف به پیروی از احکام دیوان بین‌المللی دادگستری مبنی بر بازگشایی گذرگاه لاچین شود.

وی در پیامی که در صفحه توییتری خود منتشر کرد، در این خصوص نوشت: «ایجاد ایست بازرسی در گذرگاه لاچین توسط (جمهوری) آذربایجان در منطقه تحت مسئولیت نیروهای حافظ صلح روسیه کاملاً غیرقابل قبول است زیرا نقض آشکار ماده ۶ بیانیه سه جانبه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ است».

وی ادامه داد: «ما از روسیه می خواهیم با تضمین عقب‌نشینی نیروهای آذربایجان از کل منطقه امنیتی گذرگاه لاچین به تعهدات خود عمل کند و از کشورهای عضو سازمان ملل که وظیفه حفظ امنیت بین‌المللی را برعهده دارند، می‌خواهیم تا گام‌های مؤثری برای اجرای تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری بردارند».

دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۲ فوریه به جمهوری آذربایجان دستور داد تا «تمام اقدامات در حوزه اختیارات خود» را برای تضمین عبور و مرور بدون مانع افراد، وسایل نقلیه و محموله‌ها در امتداد گذرگاه لاچین در هر دو طرف انجام دهد. جمهوری آذربایجان از ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲، گذرگاه لاچین را مسدود کرده است.

با این حال، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان، ایجاد ایست بازرسی در مرز ارمنستان را امری ضروری به منظور جلوگیری از انتقال سلاح از ارمنستان برای ساکنان منطقه خان‌کندی دانسته است.

وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای در این خصوص گفت که باکو «اقدامات مناسبی برای برقراری کنترل در نقطه آغاز جاده انجام داده است. تأمین امنیت مرزها و نیز تأمین امنیت تردد در جاده‌ها از اختیارات دولت آذربایجان و پیش نیاز ضروری امنیت ملی، حاکمیت کشور و حاکمیت قانون است».

دولت ایالات متحده نیز در این خصوص واکنش نشان داد و از اقدام جمهوری آذربایجان در ایجاد ایست بازرسی در گذرگاه لاچین ابراز نگرانی کرد و گفت که این گونه اقدامات تلاش برای صلح در این منطقه را تضعیف می‌کند.

وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا همچنین اعلام کرد که رفت و آمد افراد و کاروان‌های بازرگانی در گذرگاه لاچین باید آزاد و باز باشد و از باکو و ایروان درخواست کرد که مذاکرات صلح را مجدداً‌ از سربگیرند.

بر اساس گزارش شبکه الجزیره، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که یک سرباز به نام آرتیوم پوگوسیان حدود ساعت ۰۷:۵۰ به وقت گرینویچ در جریان تیراندازی نیروهای باکو به سمت مواضع ارمنستان در سوتک، روستای ارمنی نشین در شرق دریاچه سوان، کشته شد. با این حال جمهوری آذربایجان کشته شدن این سرباز را تکذیب کرد.

پس از آن نیز، جمهوری آذربایجان مدعی شد که سربازان ارمنستانی به سمت یگان‌های جمهوری آذربایجان در حدود ساعت ۱۱:۱۰ به وقت گرینویچ در منطقه لاچین تیراندازی کردند که ارمنستان نیز این ادعاها را رد کرده است.

در ماههای اخیر، ارمنستان به طور مکرر از مسکو درخواست کرده است تا اقدامات بیشتری را برای حمایت از صلح و تضمین دسترسی نامحدود بین ارمنستان و قره باغ کوهستانی از طریق گذرگاه لاچین انجام دهد.