ترک تحصیل یک میلیون نفر بر اثر فقر/ کدام استان ها رکورددار ترک تحصیل هستند؟
بررسی مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به بیش از ۹۱۱هزار نفر رسیده است.
بر اساس آمار ارائهشده توسط مرکز پژوهشهای مجلس، تعداد دانشآموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی 1401-1400 با رشد 17درصدی نسبت به سال تحصیلی 1395-1394 به بیش از 911هزار نفر رسیده است. با وجود اینکه آموزش عمومی یکی از مهمترین اهداف توسعهای ایران در یکصد سال اخیر بوده است، گسترش بازماندگی از تحصیل نشان از عدم دستیابی کامل به هدف مذکور دارد.
میتوان گفت فقر اقتصادی و فقر فرهنگی از مهمترین عوامل بازماندگی از تحصیل هستند. عموما دانشآموزانی که در دوره متوسطه اقدام به ترک تحصیل میکنند وارد بازار کار شده و به کسب درآمد میپردازند. در سالهای گذشته به دلایل مختلفی، مانند افزایش تورم مزمن، رفاه خانوارهای ایرانی سال به سال کاهش یافته و فقر گسترش یافته است. بدیهی است ترک تحصیل دانشآموزان تبعات جبرانناپذیری برای فرد و جامعه دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش «بررسی روند ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل در نظام آموزشوپرورش» به بررسی این موضوع پرداخته است.
عوامل محرومیت کودکان از تحصیل
کودکان بازمانده از تحصیل کودکانی هستند که به دلایل مختلفی، نظیر فقر اقتصادی و فقر فرهنگی، از ادامه تحصیل بازماندهاند. این کودکان با وجود آنکه در گروه سنی 6 تا 18ساله قراردارند و لازمالتعلیم هستند اما مشغول به تحصیل نیستند. گروه اول کودکانی هستند که در مناطق عشایری، حاشیهای و دورافتاده زندگی میکنند و محیطی برای آغاز آموزش در مدارس را نداشتهاند. با تداوم این شرایط، این کودکان بیسواد مطلق خواهند بود. دسته دوم افرادی هستند که در 6سالگی وارد مدرسه شده اما به دلایل متعددی در سالهای بعدی ترک تحصیل کردهاند.
تصویر عددی از بازماندگان تحصیلی
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، تعداد کل افراد بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی 1395-1394 حدود 777هزار نفر بوده است. این در حالی است که تعداد بازماندگان از تحصیل در سال 1401-1400 با رشد 17درصدی نسبت به سال مذکور به بیش از 911هزار نفر رسیده است. تعداد دانشآموزان ترکتحصیلکرده در سال 1394-1393 حدود 347هزار نفر بوده که با کاهش 6/ 19درصدی در سال تحصیلی 1401-1400 به حدود 279هزار نفر رسیده است. بااینحال، آمار دانشآموزان ترکتحصیلکرده در دوره متوسطه اول در بازه زمانی مذکور رو به رشد بوده است. بهنحوی که تعداد ترکتحصیلکردهها در این مقطع از 60هزار نفر به بیش از 154هزار نفر افزایش یافته است. نکته دیگر اینکه آمار بازماندگان از تحصیل با 6 سال در سال 1400-1399 با رشد چشمگیر 120درصدی نسبت به سال قبل آن همراه بوده که به نظر میرسد علت آن، شیوع ویروس کرونا بوده است.
اما با کاهش و جلوگیری از شیوع این ویروس، بازگشت به مدرسه با روندی کند همراه بوده است. معنای این مساله آن است که بازگشت بازماندگان از تحصیل به چرخه آموزش امری دشوار است. همچنین 6سالگی در این چرخه بیشترین اهمیت را دارد و سیاستگذاریها باید مبنی بر انسداد مبادی بیسوادی در سنین ابتدایی تحصیل باشد. یافتههای این گزارش نشان میدهد نرخ جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه سبب شده است روند بازماندگی از تحصیل در نظام آموزشوپرورش تا سال 1400-1399 رو به رشد باشد. نتیجه این است که اهداف اسناد و قوانین مربوط به پوشش تحصیلی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل تاکنون تحقق نیافته است و سیاستگذاری در این حوزه بدون اثرپذیری از واقعیتها و وضع موجود، همچنان به عباراتی توصیهای و کلی، همچون آموزش اجباری، پوشش کامل تحصیلی و جذب افراد بازمانده از تحصیل اکتفا کرده و رو به سوی قاعدهگذاری عملیاتی و اجرایی است، و از سوی دیگر نظارت بر اجرای قوانین و مقررات از سوی نهادهای نظارتی دارای ضرورت است.
صدرنشینی ترک تحصیل در استانهای محروم
بر اساس گزارش سال تحصیلی 1401-1400، پنج استان سیستانوبلوچستان، خراسان رضوی، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی دارای بیشترین فراوانی مطلق بازماندگان از تحصیل هستند. در این میان استان سیستانوبلوچستان وضعیت بغرنجی دارد؛ به نحوی که از سال تحصیلی 1395-1394 تا کنون بیشترین فراوانی مطلق و فراوانی نسبی را در شاخص مذکور دارد. این استان در سال تحصیلی 1401-1400 حدودا 45 هزار کودک بازمانده از تحصیل دارد. علاوه بر این، میتوان گفت استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان غربی و کرمان به ترتیب دارای بیشترین آمار ترک تحصیل در سال تحصیلی مذکور هستند.
ارسال نظر