بیشترین تعرض به حریم رودخانهها مربوط به دستگاههای دولتی
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب با اشاره به آزادسازی ۲۸ هزار هکتار اراضی تصرف شده بستر رودخانهها در کشور گفت: بخش مهمی از تعرض به حریم رودخانهها مربوط به دستگاههای دولتی است که با ورود قوه قضاییه برخورد با این تخلفات سرعت میگیرد.
به گزارش آیند، شاهپور رجایی که به نمایندگی از وزیر نیرو در آیین افتتاحیه دوازدهمین کنفرانس بینالمللی مهندسی رودخانه در سالن همایشهای سازمان آب و برق خوزستان به سخنرانی پرداخت، با تقدیر از اقدام رییس قوه قضاییه در صدور دستور تخریب ویلای این نهاد در بستر رودخانهای در کرج گفت: امیدواریم این اقدام آغازی برای برخورد جدی تر با تصرف به حریم رودخانهها در کشور باشد.
او آزادسازی حریم رودخانهها در سطح کشور را اولویتی مهم دانست و گفت: استفاده از ظرفیت شورای حفظ حقوق بیتالمال و کارگروه مبارزه با زمینخواری با توجه به جلب مشارکت تمامی دستگاهها برای برخورد با متصرفان حریم رودخانهها در قالب برنامههای سراسری به جای برنامه موردی نقش مهمی در رفع این تصرفها دارد.
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب با بیان اینکه بانک بستر و حریم رودخانههای کشور در حال راه اندای است، اظهار داشت: بر اساس این بانک گستره تصرفات در بستر و حریم و آزادسازی تصرفات مزاحم در دستور کار قرار گرفته است.
او گفت: آزادسازی ۳۱ هزار هکتار از حریم و بستر رودخانهها تا پایان امسال هدف گذاری شده است که تا کنون ۲۸ هزار هکتار از این اراضی آزادسازی شده است.
رجایی ساماندهی رودخانهها به منظور بهسازی، اصلاح و تثبیت مسیر رودخانهها و همچنین مهار و کنترل سیلاب را از دیگر اولویتهایی کاری وزارت نیرو دانسته و ادامه داد: ساماندهی ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر از مسیر رودخانهها تا پایان امسال هدفگذاری شده است که تا کنون ۲ هزار و ۳۶۱ هکتار ساماندهی شده است.
او لایروبی رودخانهها را اقدامی نه چندان موثر در کنترل سیلاب دانست و اظهار داشت: لایروبی را نمیتوان به عنوان درمان در نظر گرفت بلکه تنها میتواند به عناون یک مُسکن موقت بخشی از مشکل را به صورت موقت برطرف کند.
وجود هفت هزار و ۴۰۰ گلوگاه فاقد آب گذر در کشور
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب در ادامه با انتقاد از بی توجهی به حریم و بستر رودخانه گفت: هفت هزار و ۴۰۰ گلوگاه سازههای تقاطعی فاقد آب گذری لازم در کشور وجود دارد که این نشان از بیتوجهی به حریم رودخانهها در ساخت و سازها دارد.
او با اشاره به تخریب چندباره یک پل به دلیل سیل، ادامه داد: در یکی از شهرهای کشور یک دهنه پل چندین بار به دلیل سیل تخریب شده است که این نشان میدهد که به مسائل روان آب و موضوع مرتبط با هیدرولیک و هیدرولوژیک آن در ساخت و سازها توجه نشده است.
رجایی با بیان اینکه برداشت مصالح رودخانه ای موجب به هم ریختگی هیدرولیک رودخانههای کشور شده است گفت: سیستم یکپارچه مکان محور رودخانهها و تالابهای کشور ایجاد شده که در آن ۳۵ لایه اطلاعات تعریف شده است که این سیستم به عنوان بانک مهم اطلاعاتی با تعریف اطلسی از تصرف بستر رودخانه امکان مدیریت رودخانهها را فراهم میکند.
تدوین پیش نویس لایحه حفاظت از رودخانهها و کنترل سیلاب
او با اشاره به تهیه پیش نویس لایحه حفاظت از رودخانهها و کنترل سیلاب گفت: ضرورت اصلاح و تکمیل برخی قوانین مادر و خاص به منظور شفاف نمودن مسولیت دستگاههای متولی، تقویت ضمانت اجرایی و جلب مسارکت حداکثری دستگاههای تاثیرگذار از جمله اقدامهای ضروری برای مدیریت رودخانههاست.
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب ادامه داد: تکمیل مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانهها، استقرار کامل سامانه سامیر و تهیه اطلس تصرفات مزاحم، اولویت دادن به آزادسازی تصرفات، تدوین ضوابط و استانداردهای انجام مطالعات و مدیریت رودخانهها از جمله اولویتهای بخش آب کشور است.
وضعیت منابع آبی کشور بحرانی است
او با بیان اینکه پیشرانهایی وجود دارد که وضعیت منابع آبی را به شرایط بحرانی و غیرقابل انکار کنونی رسانده است گفت: رودخانههای کشور از نظر کمی و کیفی با چالش مواجه هستند چرا که در مدیریت این منابع، موضوع مرتبط با مسایل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در این سالها مورد غفلت واقع شده است.
رجایی منابع آبی کشور را نیازمند حکمرانی خوب دانست و اظهار داشت: سازههای عظیمی در چند دهه اخیر به ویژه در خوزستان که دارای متراکم ترین سازههای آبی است، ایجاد شده و این در حالی است که این استان هم اکنون از نظر آب با چالش مواجه است که این نشان از ضرورت تغییر رویکرد در حکمرانی آب است.
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب ادامه داد: مشکل مدیریت منابع آبی و رودخانهها بدون توجه به مسایل اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی و تنها با نگاه به مسایل فنی و سازه ای حل نمیشود.
رویکرد سازهای به تنهایی راهگشای مدیریت آب کشور نیست
او با بیان اینکه تغییر رویکرد به سمت حکمرانی آب در دستور کار وزارت نیرو است گفت: اصلاح ساختار آب، توجه به استانهای بالادست و پایین دست و همچنین توجه به آبهای سطحی و زیر زمینی از جمله موضوعهای مرتبط با آب است که باید به صورت همزمان دیده شود.
رجایی با اشاره به درهمتنیدگی مدیریت آب ادامه داد: مسایل استانهای لرستاد، ایلام، کرمانشاه، همدان و خوزستان در حوزه کرخه در هم تنیده هستند به همین دلیل هر تصمیم در بالادست میتواند پیامدهای اجتماعی و فنی فراوانی به دنبال داشته باشد که متاسفانه در بخش مهندسی رودخانه این ناهمسویی به صورت جدی وجود دارد.
او یکی از ضرورت مدیریت آب در کشور را ایجاد همسویی میان بخشهای مختلف دانست و ادامه داد: رویکرد سازهای به تنهایی نمیتواند راهگشای مدیریت آب در کشور باشد و باید در کنار آن رویکردهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نیز در این مدیریت دیده شود.
۱۴۶ هزار کیلومتر طول تمام رودخانههای کشور است
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب گفت: پنج هزار و ۳۴۵ رودخانه دائمی و فصلی در کشور وجود دارد که یک هزار و ۶۸۰ رودخانه در حوضه آبریز دریای خزر، یک هزار و ۴۲۰ رودخانه در حوزه خلیج فارس و دریای عمان، یک هزار و ۴۰۰ رودخانه در حوزه آبریز فلات مرکزی، ۴۴۰ رودخانه در حوضه آبریز مرزی شرق، ۳۰۰ رودخانه در دریاچه ارومیه و ۱۰۵ رودخانه نیز در حوضه آبریز قره قوم قرار دارند.
او ادامه داد: طول تمام رودخانههای کشور حدود ۱۴۶ هزار کیلومتر است که از این تعداد ۶۹ هزار و ۷۵۰ کیلومتر مربوط به رودخانههای فصلی و ۷۶ هزار کیلومتر مربوط به رودخانههای دایمی است.
مدیریت یکپارچه رودخانهها در کشور ضروری است
رجایی مدیریت یکپارچه رودخانهها در کشور را امری ضروری دانست و افزود: وزارتخانهها و سازمانهای مختلف تکلیف قانونی برای مدیریت سیلاب و اتخاذ ساز و کارهای لازم برای کنترل آبهای سطحی به عهده دارند که ایجاد مدیریت یکپارچه در این زمینه ضروری است.
او ادامه داد: مدیریت یکپارچه رودخانهها با رویکرد احیای «بازطبیعی سازی» و نگهداری شرایط تعادل آنها در توسعه پایدار کشور به عنوان چشم انداز مدیریت رودخانهها در نظر گرفته شده است.
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب افزود: توقف هرگونه توسعه آتی در اراضی بستر و حریم رودخانه، تعیین تکلیف تصرفات مزاحم موجود در بستر و حریم رودخانه و همچنین جلب مشارکت و همکاری حداکثری تمامی دستگاههای حکومتی، بخش خصوصی و جوامع محلی به عنوان راهبردهای تحقق مدیریت رودخانه مورد تاکید است.
او با اشاره به روند تغییر نگاه در مدیریت رودخانههای کشور اظهار داشت: نگاه به مدیریت رودخانههای کشور در دهه هفتاد شمسی پیرامون «کنترل سیلاب»، در دهه هشتاد «مهندسی رودخانه» و در دهه نود به «مدیریت رودخانه» و هم اکنون نیز این رویکرد به «مدیریت استراتژیک رودخانهها» تغییر کرده است.
آزادسازی حریم رودخانه باید نظام مند شود
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب با بیان اینکه وزارت نیرو به منظور مدیریت رودخانهها در هفت محور برنامهریزی کرده است، گفت: حفاظت از بستر و حریم رودخانهها، نظام مند نمودن فرآیند آزادسازی تصرفات با مشارکت قوه قضائیه، همکاری در کاهش خطرات و کنترل سیلاب و همچنین بهبود مدیریت برداشت مصالح رودخانه ای از جمله این اقدامها است.
رجایی ادامه داد: هوشمندسازی خدمات و تقویت سیستم نظارت بر عملکرد، تدوین پیش نویس لایحه حفاظت از رودخانهها و کنترل سیلاب همچنین نیازسنجی، تهیه و ترویج ضوابط و معیارهای مورد نیاز از دیگر محورهای کلیدی وزارت نیرو در مدیریت رودخانههاست.
او با تاکید بر ضرورت تعیین بستر و حریم رودخانهها ادامه داد: شفاف سازی بستر و حریم رودخانه یکی از اولویتهای تحقق حکمرانی صحیح آب است و در این راستا باید ضمن مشخص نمودن بستر و حریم رودخانهها، این محدودهها نشانهگذاری و اطلاع رسانی شود چرا که تا این موضوع به روشنی مشخص نشود، امکان مدیریت صحیح رودخانهها میسر نمیشود.
۶۷ هزار هکتار از بستر و حریم رودخانههای کشور تعیین شده است
رجایی با اشاره به اهداف و عملکرد تعیین حد بستر و حریم رودخانههای کشور گفت: وزارت نیرو تعیین حد و بستر ۷۵ هزار کیلومتر از رودخانههای کشور را تا پایان امسال هدف گذاری کرده بود که تا کنون مطالعه ۹۰ درصد از اولویتهای کاری شناسایی شده است.
رییس حوضه آبریز رودخانه کرخه و مرزی غرب ادامه داد: تاکنون بیش از ۶۷ هزار کیلومتر رودخانههای کشور حد بستر و حریم آنها تعیین شده است که بیش از ۷۰ درصد این تعیین حریم مربوط به دهه ۹۰ بوده است. / ایرنا
ارسال نظر