چه کسی در دوره اصلاح‌طلبان اتوبوس‌ها را خورد و برد؟ + فیلم
پریسا هاشمی: در روزهای نخست شروع به کار مدیریت جدید شهری 100 اتوبوس به ناوگان حمل و نقل تهران اضافه شد. مسلم است که این تعداد اتوبوس کاری از پیش نمی‌برد و نمی تواند نفس آنچنانی به این ناوگان بدمد. اما جالب اینجاست که برخی از مدیران جدید افزایش اتوبوس‌ها را به نام خود تمام کرده‌اند. در حالی که قرارداد آن در دوره قبل مدیریت شهری، دقیقا در دوره اصلاح‌طلبان بسته شد. مدیرانی که افزایش اتوبوس‌ها را به نام خود تمام کردند، باید به دنبال افزودن واگن‌های مترو و اورهال کردن آنها باشند. چرا که فقط در طول یک هفته مترو دوبار با نقص فنی مردم را در ایستگاه‌ها سرگردان کرد و عذرخواهی مدیران هم نتوانست وقت از دست رفته آنها را بازگرداند. محمدعلیخانی، رئیس سابق کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در گفتگو با «آیند» خرابی مترو و مشکلات اتوبوسرانی را بررسی کرده و تاکید کرد: معمولا به طور متوسط حدود 100 یا 200 واگن مترو خارج از خط خدمات‌دهی هستند. این واگن‌ها در حال تعمیر یا اورهال یا دچار نقص فنی بوده و به پایانه‌های مخصوص منتقل می‌شوند. ناوگان مترو مثل اتوبوس فرسوده است. بعضی از قطعات این واگن‌ها گران است و بعضی از قطعات واگن‌ها وارداتی هستند و در گذشته این قطعات تهیه شده و در انبارها نگهداری می‌شد اما به دلیل محدودیت‌های مالی این قطعات در انبارها کم شده است.
سهم مترو سال‌ها در جیب دولت مانده است
او افزود: کلیت وجود خرابی در واگن‌های بیشتر به دلیل مالی و نبود قطعات است. البته نباید از این موضوع غافل شد که دولت به تعهدات خود در حمل و نقل ریلی عمل نکرده و تمام هزینه حمل و نقل به عهده شهرداری است.
رئیس سابق کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با بیان این که متروی تهران دولتی بود و تمام هزینه‌ها بر عهده دولت بود، گفت: اما در دوره اصلاحات مترو به شهرداری واگذار شد و در زمان واگذاری بین دولت و شهرداری توافقی انجام شد. طبق آن توافق 50 درصد هزینه‌های توسعه مترو بر عهده دولت و 50 درصد دیگر بر عهده شهرداری است. بنابراین دولت وظیفه داشت برای توسعه مترو کمک کند، چرا که ساخت مترو در توان شهرداری نبود. اما دولت به تعهدات خود عمل نکرد و در طول این سال‌ها سهم خود را پرداخت نکرده یا مبلغ بسیار ناچیزی به شهرداری پرداخته است. در حقیقت بدهی دولت معادل هزینه‌ای است که شهرداری تاکنون برای مترو انجام داده است. به طور مثال اگر شهرداری 50 هزار میلیارد تومان هزینه توسعه مترو کرده دولت نیز باید معادل همان پول را بپردازد.
سهم شهرداری از مشکلات مالی دولت
محمد علیخانی با اشاره به این که تجربه نشان داده که در شعارها گفته می‌شود که دولت و شهرداری در یک جریان سیاسی هستند، تاکید کرد: اگر دولت بخواهد، شرایط اقتصادی کشور اجازه نمی‌دهد که بودجه‌ای در اختیار شهرداری بگذارد. اما شهرداری در مشکلات مالی دولت گناهی ندارد. دولت نباید از زیر بار تعهدات خود شانه خالی کرده و بودجه و تبصره‌های مربوط به شهرداری‌ها را حذف کند. این اقدام دولت بسیار عجیب است. دولت اگر بودجه‌ای برای پرداخت به شهرداری‌ها ندارد لااقل ردیف و تبصره‌های بودجه را حذف نکند تا در صورت فراهم آمدن شرایطی بهتر، دولت‌های بعدی به تعهدات عمل کنند. حذف تبصره و ردیف‌های بودجه شهرداری‌ها ضربه سنگینی به شهرها و مدیریت شهری وارد می‌کند. این حذف به حمل و نقل و ترافیک که وضعیت آن به شدت اسفناک است، آسیب بسیاری می‌زند. شرایط حمل و نقل و ترافیک و آلودگی هوا آنقدر حاد است که مقام معظم رهبری برای اولین بار از آن به عنوان یکی از مشکلاتی که باید در این دوره جدی گرفته شود، یاد کردند. ولی شاهد آن هستیم وقتی مقام معظم رهبری بر این موارد تاکید می‌کنند، به جای افزایش بودجه حمل و نقل عمومی، تبصره و بودجه‌های شهرداری‌های کشور حذف می‌شوند. اعضای کنونی شورای شهر تهران باید این موضوع را با جدیت پیگیری کنند و با توجه همسو بودن دولت این موارد حذف شده اصلاح شود. البته مجلس هم می‌تواند در این مورد نقش ایفا کرده و در صورت حذف این موارد توسط دولت، مجلس می‌تواند این موارد را احصا کند. قالیباف، رئیس مجلس شهردار بوده و با مشکلات شهر کاملا آشناست. از سوی دیگر برخی نمایندگان حاضر در مجلس نیز سابقه حضور در مدیریت شهری را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند. شورای شهر تهران و شهرداری باید طی تعامل با مجلس اجازه چنین اتفاقی را ندهند.
ماجرای 630 واگن که هرگز به متروی تهران نرسید
او با بیان این که در دوره پنجم شورای شهر تهران ورود واگن‌ها به ناوگان حمل و نقل عمومی را از چند بخش پیگیری کردیم، گفت: تمام واگن‌ها 630 عدد بود. طبق مصوبه سال 95 شورای اقتصاد قرار بود این واگن‌ها وارد چرخه حمل و نقل عمومی شوند. اما این مصوبه به مرحله اجرا نرسید و در دوره پنجم مدیریت شهری دوباره احیا شد. با پیگیری‌های صورت گرفته و تعامل با وزارت کشور، وزارت اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی، همچنین جلساتی که با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری توانستیم این مصوبه را به مراحل اجرایی برسانیم. حتی مناقصه تولید واگن‌ها هم برگزار و برنده آن نیز مشخص شد. اما به مرحله پیش پرداخت و نقل و انتقال پول که رسید، مسائل تحریم پیش آمد و متاسفانه تا آخرین روزها پیگیری‌های ما به نتیجه نرسید. مسائل مالی خرید واگن در اختیار دولت بود نه شهرداری. اگر دولت اعتبارات لازم را در اختیار شهرداری قرار می‌داد قطعا واگن‌ها در سال 95 و توسط قالیباف خریداری می‌شد. اما دولت این همکاری را با شهرداری نکرد و در حقیقت دولت (از طریق وزارت کشور و اقتصاد و دارایی) مسئول خرید واگن‌ها شد. در حقیقت شهرداری که ذینفع بود، در این خرید کنار گذاشته شد. اگر شهرداری بتواند دولت را به اخذ پیش‌پرداخت قانع کند، برنده مناقصه (شرکت چینی که سهامدار واگن سازی تهران است) در همین دوره مدیریت شهری می‌توانند واگن‌ها را به شهرداری تحویل دهد.
به گفته محمد علیخانی؛ بخش دیگر تامین واگن‌های مترو همان قطار ملی بود که قرارداد 170 واگن بسته و نمونه واگن نیز ساخته شد. این واگن‌ها صد در صد ساخت داخل است.
او افزود: بخش سوم اورهال کردن واگن‌ها بود که نیاز به منابع مالی دارد. تامین اتوبوس در اختیار مدیریت شهری بود. اعضای شورای شهر تهران در دوره پنجم مجوزها را صادر کردند و با اعتبارات پیش‌بینی شده در بودجه شهرداری، قرارداد خرید اتوبوس بسته شد و در حال حاضر اتوبوس‌های خریداری شد که شاهد ورود آنها به حمل و نقل عمومی هستیم. قرار بود 1500 اتوبوس اورهال شود که بخشی از این اتوبوس‌ها در دوره پنجم مدیریت شهری اورهال شد.
اتوبوس‌های گم شده تهران کجاست؟
رئیس سابق کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به این که اما با اورهال شدن مشکل حمل و نقل عمومی حل نمی‌شود، تاکید کرد: طبق برنامه باید تا سال 1400 چیزی بالغ بر 9000 اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی شهر تهران اضافه می‌شد. اما این اتفاق رخ نداد و اتوبوس‌های حال حاضر شهر تهران نیز فرسوده هستند.
او افزود: در دوره جدید مدیریت شهری می‌گویند که 6000 - 7000 به مدیریت دوره پنجم تحویل دادیم و 4000 اتوبوس تحویل گرفتیم و 3000 اتوبوس گم شده است. کسی این اتوبوس‌ها را خورده یا برده؟ آنها مسائل را درست بیان نکرده و اعلام نمی‌کنند که بیشتر اتوبوس‌های فرسوده هستند و کسی نه آنها را خورده و نه برده. در دوره چهارم شورای شهر چهارم و زمان شهرداری قالیباف، اتوبوس‌ها به بخش خصوصی واگذار شد. شهرداری اتوبوسی نداشت. پس از مدتی اتوبوس‌ها فرسوده شد و از سوی دیگر قیمت بلیط‌ها برای بخش خصوصی صرفه اقتصادی نداشت. بخش خصوصی بعد از فرسودگی تعهدی به شهرداری نداشتند بنابراین اتوبوس‌ها را فروختند. مالکیت این اتوبوس‌ها در اختیار بخش خصوصی بود و شهرداری نمی‌توانست از فروش آنها جلوگیری کند. شورای شهر تهران هم نمی‌توانست نرخ اتوبوس‌ها را زیاد افزایش دهد و افزایش قیمت بلیط‌ها با تورم و موج گرانی‌ها همخوانی نداشت. اتوبوس‌های بخش خصوصی از چرخه حمل و نقل عمومی خارج شد. اما اتوبوس‌های شهرداری نه تنها تعداد اتوبوس‌ها کم نشد بلکه دوره پنجم مدیریت شهری اضافه هم شد. علاوه بر اضافه شدن اتوبوس‌های بی.آر.تی، مینی‌بوس در دوره پنجم مدیریت شهری به چرخه حمل و نقل عمومی بازگشت. در خطوطی که مسافران کمی داشت و استفاده از اتوبوس هزینه سنگینی به شهرداری تحمیل می‌شد، از مینی‌بوس استفاده شد. ضمن آن که در بودجه 1400 نیز توجه ویژه‌ای به حمل و نقل عمومی شد.
ارسال نظر