قرعه کشی خودرو یا لاتاری ملی؟ مگر این کارها حرام نبود؟

   اینها سخنان یک مرجع‌تقلید نیست تا مانند نوبت قبل که مسابقه‌ای تلویزیونی با اجرای محمد‌رضا گلزار را به سبب شایبۀ قمار به محاق ببرد، قرعه‌کشی خودرو را تعطیل کند بلکه مجید عشقی رییس سازمان بورس در «میزگرد تبیین و بررسی اثرات عرضه خودرو در بورس کالا» این جملات را گفته تا عرضه در بورس کالا را نسبت به قرعه‌کشی خودرو شیوۀ درست‌تری بداند.

  با‌مزه اما این است که نه ایشان ولی برخی بیست سال قبل، خود همین بورس را قمارخانه می‌دانستند و حالا برای اجتناب از امری که شبه قمار توصیف شده به جایی توصیه می‌شود که دیگرانی خود آن را نوعی قمار می‌دانستند هر چند دربارۀ بورس هیچ‌گاه فتوایی صادر نشده و شمار سهام‌داران هم چنان است که دیگر کسی در خفا یا علن هرگز چنین تمثیلی را به کار نمی‌برد و حالا به عکس از بورس کالا در مقابل قرعه‌کشی خودرو به مثابه بخت‌آزمایی یا لاتاری دفاع می‌شود.

   مراد از لاتاری این است که افراد متعدد یک بلیت را با قیمت کم خریداری می‌کنند تا یک نفر از جمع خریداران برندۀ جایزۀ ممتاز با ارزشی بسیار بیشتر شود. شیوه‌ای که کسی احساس مال‌باختگی هم ندارد چرا که هزینۀ خرید بلیت اندک است و آن را در کنار سایر هزینه‌ها می‌گذارد و چون نام برنده اعلام می‌شود و خود آن فرد هم بخت داشته و باز هم محتمل است ظن کلاه‌برداری هم نمی‌برد.

   با این حال چون پس از انقلاب لاتاری تعطیل شده از این تشبیه دربارۀ قرعه کشی خودرو در مقام نقد استفاده و به جای آن بورس کالا توصیه شده چندان که آقای عشقی معتقد است اگر عرضۀ خودرو در بورس کالا ادامه‌دار باشد و افزایش یابد، خود بازار به انتقادات در این حوزه پاسخ می‌دهد و نیاز به لاتاری نیست. البته به شرط اینکه عرضه‌ها منظم باشد تا بتواند پاسخ مشتریان را بدهد زیرا به گفتۀ او تقاضای واقعی خودرو این اعداد نیست.

    اطلاعات آماری او دربارۀ ثبت‌نامی‌های خودرو هم قابل توجه است: در حالی قریب 11 میلیون نفر برای 20 هزار خودرو ثبت نام کرده‌اند که از 85 میلیون ایرانی 73 میلیون نفر چون یا زیر 18 سال‌اند یا خودرو دارند یا شرایط دیگر را ندارند و طبعا نمی‌توانستند شرکت کنند، در واقع از 12 میلیون نفر باقی‌مانده 11 میلیون نفر شرکت کرده‌اند!