رییسی رکورد هاشمی رفسنجانی را می‌شکند/ چرا تورم بیش از پیش احساس می‌شود؟

نرخ تورم ماهانه ایران در آذرماه ۱۴۰۱، 5/48% بوده است. این مقدار، تورم سال ۱۴۰۱ را به ۴۵٪ رسانده است. این مقدار هنوز از تورمی که در نیمه دهه هفتاد رخ داد، بیشتر نیست، اما اگر به جای آخرین مقدار، متوسط چهار سال منتهی به سال جاری را در نظر بگیریم، خواهیم دید فشار تورمی که در حال حاضر تجربه می‌شود، در ۷۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

اگر تغییرات تورم را به تفکیک گروه‌های کالایی بررسی کنیم با مقادیر بی‌سابقه تورم در مواردی مانند روغن‌ و چربی (۲۵۰%)، لبنیات و تخم مرغ (۸۴%) و نان (۷۴%) در اقلام خوراکی و همینطور مواردی مانند بهداشت و درمان (۵۲%)، مسکن (۴۲%) و آموزش (۳۲%) از خدمات عمومی و پایه مواجه می‌شویم.

تورم افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک بازه زمانی است که می‌توان آن را به کاهش قدرت خرید در طول زمان هم تعبیر کرد. برای اندازه‌گیری تورم، شناخته‌شده‌ترین روش، مراجعه به شاخص قیمت مصرف‌کننده[1]  است که در آن سبد منتخبی از کالاها و خدمات که عموم مردم استفاده می‌کنند، شناسایی و تغییرات قیمت آن سنجیده می‌شود[2]. مرکز آمار هم برای تعیین مقدار تورم، از همین شاخص استفاده می‌کند.

بررسی روند تورم در ۷۵ سال گذشته نشان می‌دهد بیشترین تورم در سال ۱۳۷۴ رخ داده است. در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ شاهد تورم‌های کمتر از ۱۵% هستیم. اما با تزریق درآمد بالای نفتی به اقتصاد ایران، تورم در دهه ۵۰ شدت گرفت و بعد از جنگ ایران و عراق، در سال ۱۳۷۴ به بیشترین مقدار خود از سال ۱۳۲۵ رسید. با این حال، می‌توان گفت امروز فشار افزایش قیمت‌ها، حتی بیشتر از نیمه دهه هفتاد احساس می‌شود.

در سال ۷۴ تورم به ۴۹% رسیده بود. در سال‌های قبل از آن، تورم ۳۵%، ۲۳% و ۲۴% بود (متوسط چهار سال = ۳۳%) اما در چهار سال منتهی به ۱۴۰۱، تورم به ترتیب ۴۵%، ۴۱%، ۳۶% و ۳۶% است (متوسط چهار سال = ۴۰%). مقدار زیاد تورم در سال‌های پی در پی و البته افت ارزش ریال در برابر دلار و اثرات آن در بازارهای مختلف، فرصتی برای تجدید قوای حقوق‌بگیران که بخش عمده مصرف‌کنندگان را تشکیل می‌دهند باقی نمی‌گذارد و تامین هزینه‌های زندگی را برای آنان به یک ماراتن نفس‌گیر و پایان‌ناپذیر تبدیل می‌کند.

منبع: روزنامه اعتماد